Cân bằng thân tâm – 12 – khó ngủ

12. Khó ngủ

Câu hỏi: “Tôi ngủ không ngon và tôi bao giờ cũng thức giữa ba và bốn giờ sáng.”

Bạn bao giờ cũng dậy giữa ba và bốn giờ à? Thế thì làm nó thành thời gian thiền đi.

Bao giờ cũng dùng các cơ hội cho điều tốt lành tích cực nào đó. Sáng tạo về mọi thứ. Nếu bạn không thể ngủ được thế thì không cần ép buộc ngủ, và ngủ không thể bị ép buộc ngay chỗ đầu tiên. Ngủ là một trong những năng lượng không thể bị bắt buộc. Nếu bạn bắt buộc nó, bạn sẽ bị rắc rối. Nếu bạn làm điều gì đó để đi vào giấc ngủ thì chính việc làm của bạn sẽ là cản trở, bởi vì việc ngủ đi ngược lại việc làm; nó là trạng thái không làm. Cho nên nếu bạn làm bất kì nỗ lực nào: chẳng hạn, bạn bắt đầu đếm cừu hay bạn bắt đầu nhẩm mật chú hay bạn bắt đầu lật mình bên này bên nọ hay bạn bắt đầu cầu thượng đế và bắt đầu cầu nguyện, tất cả điều đó sẽ làm cho bạn tỉnh hơn. Điều đó chẳng ích gì nhưng lại là điều mọi người vẫn đang làm.

Cách tiếp cận của tôi khác toàn bộ. Trước hết, nếu giấc ngủ trôi qua rồi điều đó đơn giản nghĩa là thân thể bạn hoàn toàn đã nghỉ và mọi người có khác biệt…

“Nhưng tôi cảm thấy cạn kiệt.”

Đó là tâm trí bạn; điều đó chẳng liên quan gì tới thân thể cả. Chính ý tưởng rằng bạn đã không ngủ ngon làm cho bạn mệt mỏi. Điều đó không thực là thiếu giấc ngủ. Bởi vì bộ máy thân thể, cơ chế thân thể, có trí huệ riêng của nó. Chẳng hạn, bạn đang ăn… Thân thể nói, “Đủ rồi!” nhưng bạn nói, “Vì mình còn gầy và mảnh dẻ, mình phải ăn nữa.” Điều đó là sai; bạn đang tạo ra rắc rối cho bản thân mình. Bạn có thể ăn, bạn có thể ép ăn thêm chút nữa, bạn có thể tọng vào, nhưng bộ máy không sẵn sàng cho nó và nó sẽ bác bỏ thức ăn.

Một ngày bạn cảm thấy không muốn ăn chút nào, nhưng tâm trí bạn nói rằng nếu bạn không ăn bạn sẽ trở nên yếu. Không ai trở nên yếu trong một ngày. Nếu thân thể cảm thấy không muốn ăn thì tốt hơn cả là nghe theo nó; nó biết rõ hơn. Nó có tri thức bản năng rằng vào khoảnh khắc này việc ăn sẽ nguy hiểm. Có thể việc nào đó đang diễn ra trong ruột và thân thể muốn dọn sạch nó trước khi bạn cho vào thêm bất kì thức ăn nào. Có thể chất độc nào đó đã đi vào. Bạn đã ăn quá nhiều thức ăn và thân thể không có khả năng hoàn thành công việc với nó. Nó không cần thêm bất kì việc nào, bằng không thì toàn thể cơ chế sẽ nổi đoá; nó sẽ không thể nào quản lí được. Cho nên thân thể nói, “Không ăn nữa, không ngon miệng.” Không ngon miệng là ngôn ngữ thân thể, một biểu tượng cho bạn. Thân thể không nói được bằng lời: nó không thể nói, “Dừng lại!” Đó là một biểu tượng, biểu tượng thân thể: không ngon miệng. Thân thể đang nói, “Đừng ăn nữa!” nhưng bạn có tâm trí nào đó, bạn cảm thấy rằng mình phải ăn ít nhất hai hay ba lần một ngày bằng không bạn sẽ trở nên yếu. Cho nên bạn cứ tọng vào, và bởi vì không có ngon miệng nên bạn cố gắng tạo ra ngon giả. Bạn sẽ thêm gia vị vào thức ăn để cho bạn có ngon miệng giả tạo hay bạn sẽ đi tới chỗ nào đó bạn giờ bạn cũng thích ăn. Bạn đang cố lừa thân thể, nhưng điều này là ngu xuẩn! Và cùng điều đó xảy ra với giấc ngủ.

Nếu bạn rơi vào giấc ngủ và vào ba hay bốn giờ bạn cảm thấy mình thức dậy, điều đó đơn giản nghĩa là thân thể được nghỉ rồi. Giấc ngủ của thân thể kết thúc, bây giờ tâm trí bạn đang tạo ra rắc rối. Cho nên dùng một giờ đó. Nằm đó im lặng; tận hưởng cái tĩnh mịch của ban đêm! Thay vì bị rối loạn bởi vì giấc ngủ bị phá vỡ, tận hưởng khoảnh khắc này dành cho thiền. Không cần dậy: cứ nằm đấy trên giường, nghỉ ngơi, nhưng lắng nghe… âm thanh của đêm có đó, im lặng của đêm. Tiếng ồn giao thông có đó nhưng mọi người không có đó; mọi người đang ngủ. Điều này là tuyệt vời! Bạn một mình – gần như bạn đang trong núi non – với bóng tối và phẩm chất mềm mại của bóng tối. Tận hưởng điều đó và thảnh thơi trong việc tận hưởng đó.

Bạn có thấy vấn đề không? Bằng không bạn trở nên khổ sở – rằng lần nữa giấc ngủ của bạn đã bị phá vỡ; ngày mai bạn sẽ mệt mỏi và lo lắng và sẽ có căng thẳng và phiễn não và lo âu. Những điều đó sẽ không cho phép bạn ngủ lại.

Lấy cái nhìn tích cực, dùng thời gian này. Hài hoà với buổi đêm, âm thanh của đêm, và tận hưởng! Nó có cái đẹp mênh mông. Thế rồi bạn sẽ không biết khi nào bạn lại rơi vào giấc ngủ lần nữa… nhưng đó là sản phẩm phụ, và đó chỉ có thể là sản phẩm phụ thôi. Khi bạn bị cuốn hút thế vào việc nghe âm thanh buổi đêm, lần nữa bạn sẽ trượt vào giấy ngủ từ từ – không qua bất kì ý chí nào, không phải vì bạn muốn.

Và tôi không nói rằng bạn phải thiền để cho bạn có thể ngủ được, không. Không có ‘sao cho’, không có ‘do đó’. Tôi đang đơn giản nói tận hưởng! Và bỗng nhiên bạn sẽ thấy rằng giấc ngủ đã xảy ra. Nhưng dù nó xảy ra hay không thì cũng không liên quan. Nếu nó xảy ra, tốt; nếu nó không xảy ra, hoàn toàn tốt. Trong ba tuần làm điều này và mọi mệt nhọc sẽ biến mất. Đó là chuyện tâm trí. Từ ngay buổi sáng bạn mang ý tưởng rằng mình mệt. Tất nhiên, bạn sẽ mỗi lúc một mệt hơn. Bạn sẽ sợ mọi thứ, sợ mọi sự tham gia. Bạn đã mệt mỏi rồi cho nên nếu bạn làm điều này bạn sẽ mệt thêm. Bạn đang tạo ra chứng loạn thần kinh quanh mình.

Mọi người đều có các nhu cầu khác nhau về ngủ và ăn. Ai đó ngủ tám giờ, ai đó có thể cần mười giờ, và ai đó có thể cần chỉ sáu và ai đó có thể thậm chí bốn hay đôi khi có những người chỉ cần ba hay hai giờ…

Bố tôi không thể ngủ được sau ba giờ. Ông ấy đi ngủ gần mười một giờ, cho nên ông ấy có ba hay bốn giờ ngủ là nhiều nhất. Mẹ tôi bao giờ cũng lo lắng, nhưng tôi bảo bố tôi ngồi trong thiền. Thế là ông ấy ngồi từ ba giờ, và điều đó trở thành cánh cửa của ông ấy đi tới điều thiêng liêng. Trong nhiều năm ông ấy đã ngồi từ ba tới bẩy giờ… và ông ấy gần như trở thành bức tượng; ông ấy quên mất thân thể.

Bây giờ điều đó trở thành kinh nghiệm quí giá nhất trong đời ông ấy; không giấc ngủ nào có thể cho được điều đó. Ông ấy tươi lại sau ba giờ; đó là cách thức bộ máy của ông ấy, thân thể ông ấy vận hành. Lúc ban đầu ông ấy hay cố gắng ngủ. Điều đó là khổ bởi vì giấc ngủ không tới và ông ấy mệt mỏi khi cố ngủ, và thất vọng; đến sáng ông ấy bị thất vọng. Ba hay bốn giờ vật lộn với giấc ngủ mọi đêm mà nó chẳng tới; làm sao bạn có thể vẫn không bị thất vọng được? Nhưng từ khi tôi bảo ông ấy việc thiền, mọi thất vọng biến mất, và những thời gian đó trở thành khoảnh khắc có giá trị nhất của ông ấy. Ông ấy bắt đầu khao khát về chúng: trong hai mươi bốn giờ ông ấy nghĩ về chúng, bởi vì đó là những lúc an bình nhất. Ông ấy đã dùng nó đúng đắn.

OSHO