Cân bằng thân tâm – 13 – căng thẳng và thảnh thơi

13. Căng thẳng và thảnh thơi

Câu hỏi: “Tôi kinh nghiệm nhiều dồn nén và căng thẳng. Làm sao tôi có thể thảnh thơi nhiều hơn?”

Bắt đầu thảnh thơi từ chu vi – đó là nơi chúng ta đang ở, và chúng ta chỉ có thể bắt đầu từ chỗ chúng ta đang ở mà thôi. Thảnh thơi chu vi của con người bạn – thảnh thơi thân thể bạn, thảnh thơi hành vi của bạn, thảnh thơi hành động của bạn. Bước đi theo cách thảnh thơi, ăn theo cách thảnh thơi, nói, nghe theo cách thảnh thơi. Làm chậm lại mọi quá trình. Đừng vội vàng và đừng hấp tấp. Đi dường như tất cả vĩnh hằng đều sẵn có cho bạn – thực tế, nó sẵn có cho bạn rồi. Chúng ta ở đây từ đầu và chúng ta sẽ ở đây cho đến cuối, nếu như có đầu và có cuối. Thực tế không có bắt đầu và không có kết thúc. Chúng ta bao giờ cũng ở đây và chúng ta bao giờ cũng sẽ ở đây. Hình dạng cứ thay đổi, nhưng bản chất không đổi; vỏ ngoài cứ thay đổi, nhưng linh hồn không thay đổi.

Căng thẳng nghĩa là vội vàng, sợ hãi, hoài nghi. Căng thẳng nghĩa là nỗ lực thường xuyên để bảo vệ, để an ninh, để an toàn. Căng thẳng nghĩa là chuẩn bị cho ngày mai từ bây giờ, hay cho kiếp sau – sợ ngày mai bạn sẽ không có khả năng đối diện với thực tại, cho nên phải được chuẩn bị. Căng thẳng nghĩa là quá khứ bạn đã không sống thực mà bằng cách nào đó bỏ qua; nó treo đấy, nó là dư âm, nó bao quanh bạn.

Nhớ một điều rất nền tảng về cuộc sống: bất kì kinh nghiệm nào mà không được sống sẽ treo quanh bạn, sẽ cứ còn dai dẳng: “Kết thúc tôi đi! Sống tôi đi! Hoàn thành tôi đi!” Có phẩm chất cố hữu trong mọi kinh nghiệm là nó có khuynh hướng và muốn được kết thúc, hoàn thành. Một khi được hoàn thành, nó bay hơi; không hoàn thành, nó còn dai dẳng, nó hành hạ bạn, nó ám ảnh bạn, nó hấp dẫn sự chú ý của bạn.

Nó nói, “Bạn định làm gì với tôi đây? Tôi vẫn còn chưa đầy đủ – hoàn thành tôi đi!”

Toàn bộ quá khứ của bạn treo quanh bạn mà chẳng cái gì được hoàn thành – bởi vì chẳng cái gì đã được sống thực, mọi thứ bằng cách nào đó đã bị bỏ qua, bị sống một cách bộ phận, chỉ tàm tạm, theo cách hờ hững. Đã không có sự mãnh liệt, không có đam mê. Bạn đã đi như kẻ mộng du, người vừa đi vừa ngủ. Cho nên quá khứ đó treo đấy, và tương lai tạo ra sợ hãi. Và ở giữa quá khứ và tương lai hiện tại của bạn, thực tại duy nhất, bị nghiền nát.

Bạn sẽ phải thảnh thơi từ chu vi. Bước thứ nhất trong việc thảnh thơi là thân thể. Nhớ mọi lần có thể nhìn vào thân thể, liệu bạn có mang căng thẳng nào đó trong thân thể ở đâu đó không – ở cổ, ở đầu, ở chân. Thảnh thơi nó một cách có ý thức. Đi tới phần thân thể đó, và thuyết phục phần đó, nói với nó một cách yêu mến “Thảnh thơi đi nhé!”

Và bạn sẽ ngạc nhiên rằng nếu bạn tiếp cận tới bất kì phần thân thể nào, nó đều lắng nghe, nó tuân theo bạn – nó là thân thể bạn mà! Với mắt nhắm, đi vào bên trong thân thể từ ngón chân tới đầu, tìm bất kì chỗ nào có căng thẳng. Và thế rồi nói với phần đó như bạn nói với người bạn; để có đối thoại giữa bạn và thân thể mình. Bảo nó thảnh thơi, và bảo nó, “Không có gì phải sợ cả. Đừng sợ nhé. Tôi ở đây để chăm nom – bạn có thể thảnh thơi.” Dần dần, bạn sẽ học được cái mẹo về điều đó. Thế thì thân thể trở nên thảnh thơi.

Thế rồi tiến bước khác, sâu hơn một chút; bảo tâm trí thảnh thơi. Và nếu thân thể lắng nghe, tâm trí cũng lắng nghe, nhưng bạn không thể bắt đầu từ tâm trí được – bạn phải bắt đầu từ chỗ bắt đầu. Bạn không thể bắt đầu từ giữa chừng được. Nhiều người bắt đầy với tâm trí và họ thất bại; họ thất bại bởi vì họ bắt đầu từ chỗ sai. Mọi thứ phải được làm theo đúng trật tự.

Nếu bạn trở nên có khả năng thảnh thơi thân thể một cách tự nguyện, thế thì bạn sẽ có khả năng giúp tâm trí mình thảnh thơi một cách tự nguyện. Tâm trí là hiện tượng phức tạp hơn. Một khi bạn đã trở nên tin tưởng rằng thân thể nghe theo mình, bạn sẽ có tin cậy mới vào bản thân mình. Bây giờ ngay cả tâm trí cũng có thể lắng nghe bạn. Sẽ mất chút thời gian lâu hơn với tâm trí, nhưng điều đó xảy ra.

Khi tâm trí được thảnh thơi, thế thì bắt đầu thảnh thơi trái tim bạn, thế giới của tình cảm, xúc động của bạn – điều thậm chí còn phức tạp hơn, tinh tế hơn. Nhưng bây giờ bạn sẽ đi với tin cậy, với tin cậy lớn vào bản thân mình. Bây giờ bạn sẽ biết điều đó là có thể. Nếu nó là có thể với thân thể và có thể với tâm trí, nó là có thể với trái tim nữa. Và chỉ thế, khi bạn đã trải qua ba bước này, bạn mới có thể lấy bước thứ tư. Bây giờ bạn có thể đi vào cốt lõi bên trong nhất của bản thể mình, cái ở ngoài thân thể, tâm trí, trái tim: chính trung tâm của sự tồn tại của bạn. Và bạn sẽ có khả năng thảnh thơi nó nữa.

Và việc thảnh thơi đó chắc chắn đem lại niềm vui lớn lao nhất có thể có, điều tối thượng trong cực lạc, sự chấp nhận. Bạn sẽ tràn đầy phúc lạc và hân hoan. Cuộc sống của bạn sẽ mang phẩm chất lễ hội cho nó.

Toàn thể sự tồn tại đang nhảy múa, ngoại trừ con người. Toàn thể sự tồn tại đang trong chuyển động rất thảnh thơi; chuyển động có đó, chắc chắn, nhưng nó được hoàn toàn thảnh thơi. Cây cối đang mọc và chim chóc đang ríu rít và dòng sông đang cuộn chảy, sao đang chuyển dời: mọi thứ đều diễn ra theo cách rất thảnh thơi. Không vội vàng, không hấp tấp, không lo nghĩ, và không phí hoài. Ngoại trừ con người. Con người đã thành nạn nhân của tâm trí mình.

Con người có thể vươn lên trên các thần và có thể rơi xuống dưới con vật. Con người có phổ lớn. Từ bậc thấp nhất tới bậc cao nhất, con người là chiếc thang.

Bắt đầu từ thân thể, và thế rồi đi, dần dần, sâu hơn. Và đừng bắt đầu với bất kì cái gì khác trừ phi bạn trước hết đã giải quyết điều chính yếu. Nếu thân thể bạn căng thẳng, đừng bắt đầu với tâm trí. Đợi. Làm việc trên thân thể. Và những điều nhỏ bé giúp ích nhiều lắm.

Bạn bước đi theo nhịp nào đó; điều đó đã trở thành thói quen, tự động. Bây giờ cố gắng bước chậm thôi. Phật hay nói với các đệ tử của mình, “Bước thật chậm, và đi từng bước rất có ý thức.” Nếu bạn đi từng bước rất ý thức, bạn nhất định bước đi chậm rãi. Nếu bạn chạy, vội vàng, bạn sẽ quên không nhớ. Do đó Phật bước đi rất chậm rãi.

Thử bước đi thật chậm rãi, và bạn sẽ ngạc nhiên – phẩm chất mới của nhận biết bắt đầu xảy ra trong thân thể. Ăn chậm, và bạn sẽ ngạc nhiên – có sự thảnh thơi lớn lao. Làm mọi thứ chậm… chỉ để thay đổi hình mẫu cũ, chỉ thoát ra khỏi thói quen cũ.

Trước hết thân thể phải trở nên hoàn toàn được thảnh thơi, giống như đứa trẻ nhỏ, chỉ thế thì mới bắt đầu với tâm trí. Đi một cách khoa học: trước hết là những điều đơn giản nhất, rồi đến cái phức tạp, rồi đến cái phức tạp hơn. Và chỉ thế thì bạn mới có thể thảnh thơi tại cốt lõi tối thượng.

Thảnh thơi là một trong những hiện tượng phức tạp nhất – rất phong phú, đa chiều. Tất cả những điều này đều là một phần của nó: buông bỏ, tin cậy, buông xuôi, yêu, chấp nhận, đi cùng luồng chảy, hợp nhất với sự tồn tại, vô ngã, cực lạc. Tất cả những điều này là một phần của nó, và tất cả những điều này bắt đầu xảy ra nếu bạn học cách thảnh thơi.

Cái gọi là các tôn giáo của bạn đã làm cho bạn rất căng thẳng, bởi vì họ đã tạo ra mặc cảm trong bạn. Nỗ lực của tôi ở đây là để giúp bạn gạt bỏ đi mọi mặc cảm và mọi nỗi sợ. Tôi muốn nói với bạn: không có địa ngục và không có cõi trời đâu. Cho nên đừng sợ địa ngục và đừng tham cõi trời. Mọi thứ đó đều tồn tại vào khoảnh khắc này. Bạn có thể làm khoảnh khắc này thành địa ngục hay cõi trời – điều đó chắc chắn là có thể được – nhưng không có cõi trời hay địa ngục ở đâu đó khác. Địa ngục là khi bạn tất cả căng thẳng, còn cõi trời là khi bạn tất cả được thảnh thơi. Thảnh thơi toàn bộ là thiên đường.

OSHO