Quế chi thang

Quế Chi Thang

Thương hàn luận

Thành phần

Cách dùng : Uống lúc thuốc càn nóng hoặc uống xong ăn cháo nóng, về mùa đông chùm chăn cho ra mồ hôi vừa phải

Tác dụng : Giải cơ phát biểu, hoà vinh vệ

Ứng dụng lâm sàng : Bài thuốc này ngoài việc dùng chữa biểu chứng ngoại cảm phong hàn biểu hư còn có thể dùng trong những trường hợp sau:

- Nếu bệnh nhân ho xuyễn gia: Hậu phác , Hạnh nhân để bình xuyễn chỉ khái gọi là bài “Quế chi gia Hậu phác,  Hạnh nhân thang” ( thương hàn luận)

- Những trường hợp sau khi mắc bệnh, sau khi sinh mà có hơi hàn, có lúc hơi nhiệt, mạch hoãn ra mồ hôi có thể dùng bài quế chi thang để điều trị

- Trường hợp phụ nữ có thai nôn nặng , khí huyết không điều hoà có thể dùng điều trị có kết quả tốt

- Trường hợp cảm phong hàn thấp đau nhức mình mẩy gia thêm vị Uy linh, Tục đoạn, Phòng phong, Khương hoạt, Ngũ gia bì, có tác dụng tăng cường trừ phong thấp giảm đau

-Trường hợp đã dùng quế chi thang có thêm chứng cứng gáy , đau lưng gia: Cát căn gọi là bài quế chi gia cát căn thang ( thương hàn luận)

- Trường hợp di tinh chóng mặt, đạo hãn, tự hãn, gia: Long cốt , Mẫu lệ điều hoà âm dương vừa cố sáp

Gọi là bài Quế chi mẫu lệ long cốt thang

Chú ý : Không dùng trong các trường hợp sau; ngoại cảm phong hàn biểu thực.

 - Trường hợp bệnh truyền nhiễm thời kì đầu sốt rét, ra mồ hôi, khát nước, lưỡi đỏ rêu vàng mạch sác không dùng

-Tài liệu tham khảo: Theo một số báo cáo lam sàng thì bài quế chi thang gia giảm như sau : Cát căn 20-40 ; Mộc hương 6 ; Bạch thược 12; Phòng phong 12; Sài hồ 6; Cam thảo 4; Táo 6q;

-  Sắc uống chữa chứng cứng gáy tốt ( torticoli) theo tài liệu vị thuốc cát căn có tác dụng tăng cường giãn mạch tang cường sự lưu thông máu , chống co thắt , làm giảm đau

Tham khảo
Có tác dụng: Làm máu lưu thông, làm ấm thân thể và tăng cường chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Khi dùng thuốc này để chữa các bệnh có sốt, chẳng hạn như cảm mạo, thì mục tiêu của nó là trị ớn lạnh, sợ gió, phát sốt, đau đầu và mạch phù nhược. Trong trường hợp này, thuốc có thể dùng cả khi có đổ mồ hôi lẫn không đổ mồ hôi.

Bài thuốc này trị các chứng của tạp bệnh nói chung không có nhiệt bởi vì tuy không có ớn lạnh, sợ gió, nhưng mạch nhược.

Thuốc này cũng còn được dùng trong các trường hợp cảm mạo, đau thần kinh, đau đầu, đau bụng lạnh, thể chất gầy yếu suy nhược, bị nôn do nghén, v. v..

Quế chi thang là bài thuốc đầu tiên của sách Thương hàn luận và nó là cơ sở của nhiều bài thuốc khác. Trong sách Thương hàn luận có tới 60 bài thuốc có thành phần Quế chi, trong đó có tới 30 bài thuốc Quế chi là thành phần chủ đạo. Lương y Isada Muhetaka cho rằng bài thuốc này là ông tổ của các bài thuốc khác, trong các bài thuốc cổ có tới hàng trăm bài thuốc bắt nguồn từ bài thuốc này. Quế chi thang được ứng dụng chữa các bệnh cảm mạo, đau thần kinh, đau đầu, đi tả, đau bụng do lạnh, v.v...

Trường hợp dùng Quế chi thang là những bệnh thể hiện biểu hư đó là bệnh tà ở biểu, người lại gầy yếu, gân cốt yếu. Do đó, người dễ đổ mồ hôi và phần nhiều là những người thường ngày cơ thể hư nhược. Những người như vậy nếu uống thuốc giải nhiệt làm cho đổ mồ hôi thì mồ hôi lại ra không dứt, nhiệt độ cơ thể có giảm xuống nhưng người mệt mỏi rã rời. Triệu chứng của những người dùng bài Quế chi thang này không dứt khoát là cứ phải đổ mồ hôi mà đôi khi không có mồ hôi. Sách Thương hàn luận cho rằng những lúc như vậy nên uống Quế chi thang khi thuốc còn nóng, lấy chăn đắp cho ra chút ít mồ hôi. Như vậy, Quế chi thang có tác dụng cầm mồ hôi ở những người đổ mồ hôi và kích thích ra mồ hôi ở những người không ra mồ hôi để hạ nhiệt và làm lành bệnh. Sách Thương hàn luận gọi tác dụng này là "giải cơ"