Dược khoa cho linh hồn – 05 – tầm nhìn sáng tỏ

Học cách nhìn bên ngoài bộ máy

Chẩn đoán

Triết lí nghĩa là suy nghĩ về chân lí, ‘yêu tri thức’. Ở Ấn Độ điều chúng ta có là một điều hoàn toàn khác. Chúng ta gọi nó là darshan – kiến. Và darshan không có nghĩa suy nghĩ, nó có nghĩa nhìn thấy.

Chân lí của bạn không phải để nghĩ tới, nó phải được thấy. Nó đã có đó rồi. Bạn không phải đi đâu cả để tìm nó. Bạn không phải suy nghĩ về nó, bạn phải dừng suy nghĩ để cho nó có thể trồi lên trong bản thể của bạn.

Không gian trống là cần ở bên trong bạn để cho ấnh sáng bị giấu kín có thể trải rộng và rót đầy bản thể bạn. Nó không chỉ rót đầy bản thể bạn, nó bắt đầu toả ra từ bản thể bạn. Toàn thể cuộc sống của bạn trở thành cái đẹp, cái đẹp không phải của thân thể, mà cái đẹp toả ra từ bên trong, cái đẹp của tâm thức bạn.

Đơn thuốc

Đừng làm hỏng mắt

Chính việc nhìn của bạn xác định ra thế giới. Chúng ta không sống trong cùng thế giới bởi vì cách chúng ta nhìn là khác nhau. Có nhiều thế giới cũng như từng ấy người, do đó mới có va chạm. Do đó mới có xung đột trong tình yêu, trong tình bạn – bởi vì hai cách nhìn không thể phù hợp với nhau. Chúng chờm lấp hay đụng độ. Chúng cố gắng thao tác lẫn nhau và chúng cố gắng chi phối lẫn nhau. Sâu bên dưới sự kiện này là việc có hai cách nhìn, có tranh chấp lớn lao cứ diễn ra về ai thắng ai, về mắt của ai tỏ ra là mắt đúng.

Khi bạn nhìn vào trong, có con mắt thứ ba. Hai mắt của bạn gặp nhau ở một điểm sâu bên trong bạn. Chúng sẽ không bao giờ gặp nhau ở bên ngoài – chúng không thể gặp nhau ở đó được. Bạn càng nhìn ra xa hơn thì chúng lại càng xa nhau hơn; bạn lại càng gần hơn, chúng cũng càng gần hơn. Khi bạn nhắm mắt lại chúng trở thành một, và một con mắt đó có thể thấy thực tại như nó đang đấy. Nó nhìn mà không có việc nhìn. Nó nhìn mà không có trung gian nào. Nó là việc thấy không bị làm hỏng. Tất cả bẩy mầu cầu vồng đã rơi vào trong một và trở lại thành mầu trắng.

Mọi người rất quan tâm tới việc có con mắt đẹp. Đáng ra, họ nên quan tâm tới việc có cách nhìn đẹp vào mọi vật. Thay vì có mắt đẹp, có tầm nhìn đẹp đi. Thấy một cách đẹp đẽ. Thấy cái một, cái không phân chia, cái vĩnh hằng – đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói “Thấy một cách đẹp đẽ.” Và điều đó là có thể. Nó là ở bên trong việc hiểu thấu của chúng ta; chỉ mỗi điều là chúng ta chưa bao giờ thử đạt tới nó. Chúng ta chưa bao giờ nhìn vào tiềm năng này chút nào. Chúng ta chưa bao giờ làm việc về khả năng hiện thực của nó. Nó vẫn còn giống như hạt mầm. Con mắt thứ ba vẫn còn giống như hạt mầm.

Một khi năng lượng của bạn đi vào và rơi vào con mắt thứ ba, nó bắt đầu mở ra. Nó trở thành hoa sen, nó nở hoa và bỗng nhiên toàn thể hình mẫu cuộc sống của bạn bị thay đổi. Bạn là người khác. Bạn không còn là người cũ nữa; bạn không bao giờ có thể là người cũ lần nữa được và thế giới không bao giờ có thể là như cũ nữa. Mọi thứ vẫn như cũ ấy vậy mà chẳng cái gì sẽ lại còn như cũ nữa. Bạn đã đạt tới con mắt duy nhất.

Thiền ngày một nhiều hơn với mắt nhắm, thử ngày một nhiều để nhìn vào trong. Lúc ban đầu điều đó là khó. Tại đó rất tối, vì chúng ta đã quên mất ngay cả cách nhìn vào trong. Nó đã bị quên lãng, bị bỏ qua. Dần dần, dần dần, tảng đá của các thói quen cũ sẽ bị vỡ ra và bạn sẽ có khả năng cảm, hiểu thấu, dò dẫm và dần dần, dần dần bạn sẽ trở nên được điều chỉnh và bạn sẽ có khả năng thấy nó.

Trước hết nó sẽ hoàn toàn tối tăm. Chỉ khi bạn đi vào từ bên ngoài nơi nóng bức và có mặt trời, bạn vào phòng và thấy tối và bạn không thể nhìn thấy được trong vài giây; thế rồi mắt được điều chỉnh lại. Dần dần, dần dần căn phòng không còn tối thế. Dần dần, dần dần nó tràn đầy ánh sáng.

Cùng điều đó là trường hợp ở nội tâm. Với thời gian mọi thứ sẽ trở nên tối, nhưng nếu bạn bền bỉ – và bền bỉ là thiền – nếu bạn kiên nhẫn – và kiên nhẫn là thiền – nếu bạn cứ đào mãi, một ngày nào đó bạn loạng quạng vớ phải cội nguồn năng lượng của mình. Bỗng nhiên bóng tối biến mất và tất cả là ánh sáng – và huy hoàng và rực rỡ thế mà người ta thậm chí không thể mơ tới về nó.

Làm đầy bản thân bạn bằng bình minh

Với vài người mặt trời có thể vận hành như người đánh thức vĩ đại; điều đó tuỳ thuộc vào kiểu người. Với vài người cùng mặt trời đó có thể rất gây bực mình.

Bạn sẽ phải tìm ra những khoảnh khắc đúng bởi vì khi mặt trời đã lên quá cao trên trời thì bạn không thể nhìn vào nó được; nó sẽ làm hỏng mắt bạn.

Sáng sớm khi mặt trời mới ló lên – mặt trời bé thơ; đó là điều chúng ta gọi là mặt trời buổi sớm ở Ấn Độ, cái dịu dàng, mặt trời bé thơ – bạn có thể nhìn vào nó trong vài khoảnh khắc và hấp thu thật nhiều năng lượng nhất có thể được. Bạn sẽ phải tìm ra đúng khoảnh khắc bởi vì khi mặt trời đã lên quá cao trên trời bạn không thể nhìn vào nó được; nó sẽ làm hỏng mắt bạn.

Uống lấy nó, theo đúng nghĩa uống nó. Trở nên cởi mở với nó và được thấm đẫm trong năng lượng của nó.

Lúc mặt trời lặn, khi mặt trời đang đi xuống, bạn lại có thể nhìn vào nó.

Dần dần bạn sẽ có khả năng nhắm mắt lại vào bất kì lúc nào và nhìn mặt trời; thế thì bạn có thể thiền bên trong về mặt trời. Nhưng trước hết hãy bắt đầu từ bên ngoài, từ đối thể, và rồi dần dần chuyển vào chủ thể.

Một khi bạn đã trở nên có khả năng nhìn mặt trời với mắt nhắm, một khi bạn đã trở nên có khả năng quán tưởng, thế thì không có nhu cầu thiền với mặt trời bên ngoài. Thế thì mặt trời bên trong sẽ vận hành, bởi vì bất kì cái gì có ở bên ngoài thì cũng có ở bên trong; có tương ứng mênh mông giữa bên ngoài và bên trong.

Mặt trời bên trong phải được khơi dậy và thách thức. Một khi nó bắt đầu vận hành bạn sẽ thấy cuộc sống của mình thay đổi theo cách riêng của nó. Bạn sẽ thấy năng lượng lớn nảy sinh trong mình và bạn sẽ thấy rằng cái gì đó không cạn kiệt có đó. Bạn có thể làm nhiều tuỳ ý muốn mà bạn vẫn không thể làm cạn kiệt nó được.

Một khi cội nguồn không cạn kiệt đó được tiếp xúc tới, cuộc sống là giầu có. Thế thì nó không biết tới nghèo khó. Về nội tâm nó giầu có. Thế thì chẳng cái gì từ bên ngoài lại thành vấn đề; tất cả các điều kiện đều gần như ngang nhau. Trong thành công, trong thất bại, trong nghèo nàn hay trong sung túc người ta vẫn còn yên tĩnh và không bị xao lãng bởi vì người ta biết “Năng lượng cơ bản của tôi là ở bên trong tôi.” Người ta biết “Kho báu cơ bản của tôi vẫn còn không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh bên ngoài.”

Những hoàn cảnh bên ngoài đó là quan trọng chỉ bởi vì chúng ta không nhận biết về cái bên trong. Một khi chúng ta biết cái bên trong, thì cái bên ngoài bắt đầu héo dần và tầm quan trọng của nó đơn giản biến mất. Thế thì người ta có thể là kẻ ăn mày và vậy mà vẫn là hoàng đế. Người ta có thể thất bại trong mọi thứ khi có liên quan tới thế giới bên ngoài, vậy mà người ta đã thành công. Và không có phàn nàn, không vết sẹo nào còn lại; người ta hoàn toàn hạnh phúc bất kể tới hoàn cảnh.

Đó là điều gì đó thực.

Được Thượng đế quan sát

Tưởng tượng Thượng đế đang quan sát bạn là một trong những phương pháp cổ đại nhất. Nó làm thay đổi cuộc sống hoàn toàn. Một khi ý tưởng này được bắt rễ rất sâu – rằng Thượng đế đang quan sát bạn – những thay đổi tinh tế bắt đầu xảy ra. Bỗng nhiên có vài điều bạn không thể làm được. Chúng có vẻ ngớ ngẩn thế nếu Thượng đế đang quan sát, chúng có vẻ ngu xuẩn thế nếu Thượng đế đang quan sát. Và đôi điều bạn chưa bao giờ làm lại trở thành dễ dàng hơn bởi vì Thượng đế đang quan sát.

Nó chính là một kĩ thuật để tạo ra tình huống mới trong con người bạn. Sau quãng bẩy ngày bạn sẽ nhận ra rằng những thay đổi tinh tế đã bắt đầu xảy ra: bạn đang bước đi khác hẳn, có nhiều uyển chuyển hơn, nhiều duyên dáng hơn trong nó bởi vì Thượng đế đang quan sát. Bạn không một mình; sự hiện diện của điều thiêng liêng bao giờ cũng đi theo bạn.

Nghĩ mà xem: bạn đang trong phòng tắm và bạn bỗng nhiên trở nên nhận biết rằng con bạn đang nhìn qua lỗ khoá. Bạn lập tức thay đổi: bạn không còn là cùng con người nữa. Bạn đang trên phố và không có ai cả; đó là sáng sớm và bạn một mình. Bạn đang bước theo cách nào đó; rồi bỗng nhiên một người xuất hiện ở góc phố và có thay đổi ngay lập tức.

Khi ai đó quan sát bạn, bạn trở nên tỉnh táo hơn và nhận biết hơn. Khi ai đó đang quan sát bạn không thể vẫn còn lờ phờ hay vô ý thức.

Cảm giác này rằng Thượng đế đang quan sát trở thành một phần của bản thể bạn, bạn sẽ thấy nhận biết lớn lao nảy sinh trong bạn. Cho nên bạn phải tỉnh táo về điều đó. Chỉ ngồi im lặng, nhắm mắt lại và cảm thấy điều thiêng liêng đang quan sát từ mọi nơi. Thấy một loại nhận biết mới đang nảy sinh trong bạn và trở thành cột trụ ánh sáng.

Ăn hay nói, cứ nhớ và bạn sẽ thấy rằng bạn không nói điều vô nghĩa. Bạn sẽ thấy rằng việc nói của mình đã trở thành nhiều nghĩa hơn, nhiều ý nghĩa hơn, và nhiều tính thơ ca hơn; rằng có một loại âm nhạc nào đó trong nó mà chưa bao giờ có ở đó trước đây. Bạn yêu một người bạn và bạn sẽ thấy tình yêu của mình có phẩm chất của lời nguyện trong nó bởi vì Thượng đế đang quan sát. Thế thì mọi thứ phải trở thành sự cúng dường; nó xứng đáng cho điều thiêng liêng.

Ngắm trăng

Đêm trăng tròn có tác động rất biến đổi lên tâm thức con người.

Lần sau khi đêm trăng tròn sắp tới, bắt đầu ít nhất năm ngày trước khi nó tới, ngồi trong đêm, chỉ chờ đợi. Đợi một giờ mỗi đêm trong năm ngày. Thế rồi đêm trăng tròn sẽ tới và đêm đó đợi ít nhất hai hay ba giờ. Không phải là bạn phải làm gì cả; bạn chỉ ở đó, sẵn có. Nếu nó xảy ra, bạn sẵn sàng; nếu nó không xảy ra, chẳng có gì phải lo nghĩ về nó cả. Nếu nó không xảy ra đừng cảm thấy thất vọng vì điều đó chẳng liên quan gì tới việc làm của bạn cả. Nếu nó xảy ra cũng đừng cảm thấy rằng bạn đã làm điều vĩ đại; bằng không nó sẽ không bao giờ xảy ra lần nữa. Nếu nó xảy ra, cảm thấy biết ơn; nếu nó không xảy ra, đơn giản lại chờ đợi.

Mỗi đêm trăng tròn bắt đầu chờ đợi. Đừng đem ham muốn vào bởi vì điều đó là làm rối loạn và đầu độc toàn thể sự việc. Nó là cánh cửa của cõi bên kia. Chỉ bắt đầu chờ đợi nó… chờ đợi nhưng với kiên nhẫn vô cùng, không vội vàng gì. Đừng cố lôi kéo nó.

Nó ở bên ngoài việc kiểm soát của con người nhưng người ta có thể lo liệu để mời nó theo cách rất gián tiếp.

Tắm, hát bài ca, ngồi im lặng trong đêm – chờ đợi nó. Đung đưa với trăng, nhìn vào trăng và cảm thấy tràn đầy với trăng. Cảm thấy trăng đang mưa rào lên bạn; nhảy múa một chút, ngồi lại và chờ đợi.

Hãy để đêm trăng tròn trở thành đêm đặc biệt của bạn cho việc thiền – điều đó sẽ có ích.

Cội nguồn của ánh sáng

Thiền về ánh sáng bên ngoài và bên trong. Để ánh sáng trở thành bạn đồng hành của bạn; nghĩ về nó và suy tư về nó.

Ngắm nhìn, quan sát một ngôi sao xuất hiện hay biến mất trên trời, mặt trời lên hay mặt trời lặn, mặt trăng, hay chỉ nhắm mắt và bắt đầu tìm kiếm ánh sáng bên trong.

Một ngày nào đó bạn sẽ loạng choạng va vào nó, và ngày đó là ngày của khám phá lớn lao; không khám phá nào khác so sánh được với nó. Ngày đó bạn trở thành bất tử.

Thiền con mắt thứ ba

Thân thể nên trong trạng thái thảnh thơi tới mức bạn có thể quên nó đi; đó là toàn thể vấn đề. Nếu bạn có thể quên thân thể, đó là thái độ đúng. Cho nên theo mọi cách bạn thấy rằng mình có thể quên nó đi, đó mới là thái độ đúng. Làm cho bản thân bạn thấy thoải mái, thoải mái nhất có thể được. Và vứt bỏ ý tưởng truyền thống cũ rằng nếu bạn thiền bạn phải không thoải mái theo cách nào đó. Điều đó là ngu xuẩn, thực ngu.

Hãy day con mắt thứ ba, chỗ nằm giữa lông mày, trong ba phút. Lòng bàn tay nên áp vào con mắt thứ ba và rồi cọ ngược lên, rất chậm, rất mềm mại và rất đáng yêu. Điều này nên là cảm giác bên trong bạn, rằng bạn đang cố gắng mở ra cửa sổ. Con mắt thứ ba là cửa sổ, và việc cọ này sẽ có ích. Nếu bạn cảm thấy sau ba phút rằng nó đã không có tác dụng lên năng lượng của bạn, thế thì hãy bắt đầu cọ theo chiều kim đồng hồ.

Có hai kiểu người. Con mắt thứ ba của vài người mở ra bằng việc cọ ngược lên và con mắt thứ ba của vài người mở ra bằng việc cọ xuống. Nhiều người mở ra với chuyển động lên, cho nên trước hết thử điều đó đi.

Và rồi bạn phải thực tế quán tưởng một điểm sáng nhỏ ngay ở giữa hai lông mày tại trung tâm con mắt thứ ba. Để có cảm giác này bạn có thể đặt một bindi ở đó, một đồ trang trí nhỏ mà phụ nữ Ấn Độ vẫn thường đeo vào con mắt thứ ba. Bạn có thể đặt nó ở đó sao cho bạn có thể cảm thấy chỗ nó đấy. Thế rồi nhắm mắt lại và nhìn vào điểm sáng đó. Tưởng tượng một vật như ngôi sao đang cháy sáng, hơi xanh, và hướng lên trên để cho mắt quay lên trên.

Thực tế điểm đặc biệt đó là không quan trọng, toàn thể vấn đề là ở chỗ mắt nên nhìn lên. Khi mắt đang nhìn lên thân thể rơi vào trong yên bình. Đó là cách nó xảy ra khi bạn đi vào giấc ngủ sâu. Cùng vị trí đó của mắt giúp cho việc thiền. Cho nên đây chính là cách thức để giúp cho mắt quay lên.

Ngước mắt lên – và ngồi trong ghế sẽ dễ dàng hơn là ngồi trên sàn. Đừng bắt chéo chân; để cả hai chân duỗi thẳng trên sàn.

Và đừng bao giờ bật chuông báo thức. Bạn có thể để đồng hồ cạnh mình, và khi bạn cảm thấy cần nó bạn có thể đơn giản mở mắt ra, nhìn nó rồi nhắm mắt lại; thế thì điều đó sẽ không phiền nhiễu chút nào.

Nhưng đừng bao giờ bật chuông báo thức cả và bảo mọi người đừng gõ cửa trong sau mười phút, bởi vì điều đó xảy ra như cú sốc và toàn thể hệ thống cảm thấy không thoải mái.

Mặc quần áo rộng lùng thùng. Ở trần là tốt nhất, bằng không, mặc mỗi áo choàng dài mà không có đồ lót.

Làm điều đó một giờ. Nếu bạn có thể làm điều đó hai lần thì tốt hơn, điều đó là rất tốt. Nếu khó tìm được nhiều thời gian như vậy, thì làm một lần, nhưng làm nó trong một giờ: thời gian càng dài càng tốt.

Đưa tâm trí lên tường

Bắt đầu một việc: mọi ngày trong một giờ ngồi đối diện bức tường. Nhìn vào bức tường với mắt hé mở để cho bạn chỉ có thể thấy chỏm mũi mình thôi. Ngồi rất gần bức tường để cho bạn không thể nhìn thấy cái gì khác.

Thảnh thơi, và nếu ý nghĩ nào tới, cứ nhìn thấy rằng chúng đi qua giữa bạn và bức tường. Bạn không cần phải quan tâm chúng là bất kì cái gì – tưởng tượng, mơ mộng, bất kì cái gì … vô nghĩa. Cảm thấy rằng chúng ở giữa bạn và bức tường.

Dần dần, sau hai tuần, bạn sẽ trở nên nhận biết về chứng kiến là gì.

Là con vật!

Con vật có nhiều năng lượng đi vào trong con mắt thứ ba của chúng bởi vì toàn thân thể con vật nằm ngang. Con người đứng thẳng. Năng lượng đi ngược lại sức hút và nó rất khó đi lên cao hơn. Thậm chí nó đi lên mắt với khó khăn rất lớn. Để con mắt thứ ba mở ra, cần có xô đẩy thật lớn. Đó là lí do tại sao nhiều trường phái yoga dùng shirshasan – trồng cây chuối, đứng trên đầu – để tạo ra việc xô đẩy năng lượng.

Nhưng tôi không thích điều đó lắm bởi vì việc xô tới có thể quá nhiều. Điều đó phải được gợi ý chỉ trong trường hợp hãn hữu thôi, bằng không nó có thể phá huỷ nhiều thần kinh rất tinh tế. Và một khi chúng bị phá huỷ thì rất khó tái tạo lại chúng; chúng mất đi mãi mãi. Một người có thể đạt tới sự sáng suốt con mắt thứ ba nhưng người đó trở nên đờ đẫn khi có liên quan tới các loại thông minh khác.

Nhưng di chuyển như con vật lại rất hay. Thế thì không có quá nhiều xô đẩy năng lượng – không quá nhiều không quá ít. Nó theo tỉ lệ đích xác. Và khi bạn di chuyển như con chó và thở hồng hộc, việc thở hồng hộc có ích cho trung tâm họng. Trung tâm họng ở ngay gần trung tâm con mắt thứ ba; trung tâm con mắt thứ ba ở ngay trên trung tâm họng. Cho nên một khi trung tâm họng bắt đầu vận hành, năng lượng bắt đầu đi từ trung tâm họng lên trung tâm con mắt thứ ba.

Con vật sống trong thế giới hoàn toàn khác, và toàn bộ lí do mà chúng sống trong thế giới hoàn toàn khác là bởi vì xương sống nằm ngang của chúng. Con người đã trở nên tách biệt với thế giới con vật bởi vì xương sống thẳng đứng của mình. Đôi khi điều tốt là lại trở thành con vật. Điều đó lại cho bạn tiếp xúc sâu sắc với toàn thể quá khứ, với toàn thể sự kế thừa. Thế thì bạn không còn là cái gì đó đứng riêng ra. Bạn là một phần của toàn thể vương quốc con vật.

Điều đó làm thoát ra nhiều năng lượng tự phát trong bạn, và bạn sẽ bắt đầu ít lo nghĩ đi. Bạn sẽ ít nghĩ đi, bạn sẽ giống con vật nhiều hơn. Chúng cứ có đấy vậy – chẳng nghĩ tới quá khứ, chẳng nghĩ tới hiện tại, chẳng nghĩ tới tương lai. Chúng chỉ ở đó, ngay bây giờ… hoàn toàn tỉnh táo, sẵn sàng đáp ứng nhưng không ý tưởng nào.

Sương vàng

Trước khi đi ngủ, tắt đèn và ngồi trong giường. Nhắm mắt lại, để thảnh thơi thân thể và rồi toàn thể căn phòng đầy những làn sương vàng… cứ dường như sương vàng đang buông xuống khắp xung quanh. Quán tưởng điều đó trong một phút bằng mắt nhắm – sương vàng đang buông xuống. Trong vài ngày bạn sẽ có khả năng thấy toàn thể căn phòng trở nên chói sáng trong tầm nhìn của bạn.

Rồi hít vào và cảm thấy rằng sương vàng đã được hít sâu vào trong tim bạn. Tim bạn trống rỗng, hư không, và sương vàng đó đi vào trong nó và làm đầy trái tim.

Thế rồi thở ra: lại cảm thấy rằng sương vàng đó đang đi ra và rằng tim bạn lại trở thành trống rỗng, hư không; chẳng có gì bên trong cả. Sương vàng này rót vào trái tim, bản thể bên trong của bạn, và thế rồi làm trống rỗng nó đi – cũng giống như việc thở vào và thở ra vậy. Với thở vào bạn làm đầy nó; với thở ra bạn làm rỗng nó.

Điều này bạn làm từ năm tới bẩy phút và rồi đơn giản đi ngủ. Nhưng khi bạn đi ngủ, bao giờ cũng đi ngủ khi bạn trống rỗng, không phải khi bạn đầy những sương vàng. Làm trống rỗng bản thân bạn rồi đi ngủ. Bạn sẽ có một phẩm chất rất khác của giấc ngủ – nhiều hư không hơn, nhiều cái không hơn và nhiều cái không hiện hữu hơn. Vào buổi sáng bạn sẽ mở mắt với cảm giác cứ dường như bạn đã ở một mảnh đất hoàn toàn khác và cứ dường như bạn đã biến mất.

Vào buổi sáng trước khi ra khỏi giường, lại ngồi: trong năm phút lặp lại quá trình này. Nhưng khi bạn ra khỏi giường, lấy đầy sương vàng. Đi vào giấc ngủ, đi khi bạn còn trống rỗng; ra khỏi giường, tràn đầy làn sương này.

Giữ sương vàng bên trong và ra khỏi giường, và cả ngày bạn sẽ cảm thấy năng lượng tinh tế tuôn chảy trong bạn, năng lượng mang tính rất vàng. Trong đêm trở thành trống rống và ban ngày trở nên tràn đầy: để ngày là ngày của tràn đầy còn đêm là đêm của trống rỗng.

Bước tiếp là ở chỗ bạn đơn giản vẫn còn là người quan sát. Sương vàng đi vào; bạn là người quan sát. Làm đầy trái tim mình; bạn là người quan sát. Làm trống rỗng trái tim mình; bạn là người quan sát. Bạn không là cả hai: không ngày không đêm, không trống rỗng không tràn đầy, chỉ là nhân chứng.

OSHO