Mắt hột

Đại cương

- Là bệnh kết mạc viêm tiến triển mạn tính.

- Thuộc loại Phong Túc, Tiêu Sang của Đông Y.

Theo Đông y, Phong Túc là những hột tròn rất nhỏ tụ lại ở mé trong hai mi mắt, sắc vàng và mềm. Nếu sắc đỏ mà cứng là chứng Tiêu Sang.

Chứng

Thời kỳ ủ bệnh lâu 5-14 ngày, thường ở hai mắt, bắt đầu một cách lặng lẽ, ít khi gặp ở thể cấp tính.

Trên lâm sàng bệnh diễn biến qua bốn giai đoạn:

+ Giai đoạn I: Các hiện tượng viêm tăng, thấm lậu tỏa lan cả hai kết mạc, chủ yếu ở phía trên và sụn, xuất hiện hột nhỏ hoặc hột phát triển mầu xám đục, nằm lộn xộn, có dấu hiệu đầu tiên ở tổn thương giác mạc ở viền, rìa và màng máu, chưa có sẹo.

+ Giai đoạn II: Thấy rõ sự thẩm lậu và các hột bắt đầu có loạn dưỡng. Các hột và mắt xuất hiện sẹo.

+ Giai đoạn III: Nhiều sẹo nhỏ xuất hiện trên kết mạc nhưng vẫn còn các hột và thẩm lậu.

Ba giai đoạn này là thời kỳ hoạt tính của bệnh mắt hột.

+ Giai đoạn IV: Sẹo lan khắp niêm mạc bị tổn thương, không có hiện tượng viêm kết mạc và giác mạc.

Nguyên nhân

Theo Đông Y:

+ Do vệ sinh ở mắt kém, ngoại cảm phong nhiệt độc kèm Tỳ Vị tích nhiệt, nội nhiệt hợp với độc ủng trệ ở kinh lạc làm cho khí huyết không điều hòa gây nên bệnh.

Biến chứng

- Nếu không có biến chứng, bệnh mắt hột có thể khỏi tự nhiên, để lại ít sẹo và không có biến chứng gì khác.

- Bệnh mắt hột nặng và kéo dài sẽ gây biến chứng: lông quặm, giác mạc loét, lệ đạo tắc, mi mắt loét, thị lực giảm, mắt khô dẫn đến mù mắt.

Điều trị

Biện Chứng Luận Trị Theo Đông Y

1- Do phong nhiệt ở mi mắt

Triệu chứng: Mắt hơi ngứa, khô, có ít ghèn, hơi dính. Lật phía trong mi mắt thấy có hột nhỏ mầu hồng.

Điều trị: Sơ phong, thanh nhiệt.

Phương thuốc: Dùng bài Ngân Kiều Tán Gia Giảm.

Gia giảm:

+ Ngứa: Thêm Phòng phong, Bạch chỉ để tăng cường tác dụng khứ phong.

+ Mắt đỏ: Thêm Xích thược để thanh huyết nhiệt, khứ ứ.

Hoặc bài Trừ Phong Thanh Tỳ Ẩm.

2- Huyết nhiệt ủng trệ

Triệu chứng: Mi mắt sưng cứng, mi mắt trong có nhiều hột mọc thành đám hoặc thành phiến, chảy nước mắt, nhiều ghèn, dính, ngứa như kim đâm, chói mắt.

Điều trị: Sơ phong, thanh nhiệt, lương huyết, tán ứ.

Phương thuốc: Dùng bài Quy Thược Hồng Hoa Tán Gia Giảm.