Glô côm –tăng nhãn áp

I. Đại cương

Glocom là một bệnh lý ở mắt đặc trưng bởi tình trạng tăng nhãn áp (áp lực trong nhãn cầu)

Bệnh Glocom thường phát triển ở người lớn tuổi (>35). Trẻ sơ sinh cũng có thể mắc bệnh gọi là Glocom bẩm sinh. Bệnh Glocom có thể gặp do biến chứng của các bệnh như: bệnh tiểu đường, cao huyết áp, bệnh đục thể thủy tinh, viêm màng bồ đào, chấn thương mắt... Nguy cơ cao ở những người trong gia đình có bố mẹ, anh, chị em ruột mắc bệnh Glocom, sau phẫu thuật mắt, dùng nhiều loại thuốc chứa corticoid, thuốc gây giãn đồng tử…

Bệnh có 2 thể cấp tính và mạn tính trong đó mạn tính gặp nhiều hơn.

Cơn glocom cấp thường khởi phát đột ngột buổi chiều tối, hoặc khi bệnh nhân đang cúi xuống đọc sách, hoặc sau những sang chấn tinh thần mạnh. Bệnh nhân đau nhức dữ dội vùng quanh hốc mắt, lan lên nửa đầu cùng bên. Thị lực giảm sút, nhìn mờ ở nhiều mức độ, có thể chỉ mờ như nhìn qua màn sương nhưng cũng có thể giảm thị lực trầm trọng. Bệnh nhân thấy quầng  xanh đỏ như cầu vồng khi nhìn vào bóng đèn, tầm nhìn xung quanh bị thu hẹp (hẹp thị trường). Đôi khi bệnh nhân thấy sợ ánh sáng, mắt đỏ, chảy nước mắt nhưng không tiết dử mắt. Sờ tay vào mắt thấy nhãn cầu căng cứng như hòn bi. Có thể có buồn nôn, nôn, vã mồ hôi, nhịp tim chậm. Cá biệt có bệnh nhân đau vùng bụng, sốt làm cho dễ lầm tưởng là một cấp cứu bụng ngoại khoa. 

Bệnh Glôcôm thể mãn tính tiến triển âm thầm trong thời gian dài không có triệu chứng gì và khi phát hiện thì bệnh thường ở giai đoạn nặng đã có tổn hại thần kinh thị giác hoặc xuất hiện các triệu chứng như cơn glocom cấp. Các triệu chứng của Glôcôm mãn bao gồm: thị lực giảm từ từ khó phát hiện, giảm thị lực khi vào nơi thiếu ánh sáng, nhức đầu, cảm giác nặng mắt khi làm việc nhiều. Đa số bệnh nhân không cảm thấy đau nhức mắt, một số trường hợp thấy mắt căng tức nhẹ thoáng qua hoặc nhìn mờ như qua một màn sương rồi tự hết.

Đối với trẻ sơ sinh, glocom bẩm sinh nguyên phát phần lớn do dị dạng cấu trúc nhãn cầu. Trẻ em bị bệnh có các biểu hiện: sợ ánh sáng, khi bật đèn bé sẽ khóc thét lên, nếu bé còn bú mẹ thì lúc bú no bé vẫn úp mặt vào ngực mẹ, chảy nước mắt sống ròng rã ở cả hai bên mắt và hay nheo mắt. Từ 6 tháng trở lên, thị lực của trẻ sẽ giảm dần, gia đình dễ phát hiện qua hội chứng mắt trâu, tức mắt của bé sẽ nở to tròn, con ngươi to như mắt trâu.

Bệnh thiên đầu thống nếu không được điều trị đúng và kịp thời sẽ dẫn đến mù lòa do nhãn áp cao gây áp lực lên các mạch máu võng mạc làm tế bào thị giác và dây thần kinh thị giác bị tổn thương. Glôcôm là nguyên nhân gây mù đứng hàng thứ 3 sau bệnh đục thủy tinh thể và các bệnh lý thuộc bán phần sau của nhãn cầu

Theo Đông y, Glocom thuộc phạm vi chứng Thiên đầu thống do bệnh nhân thường bị đau nửa đầu

II. Điều trị

1.     Âm hư dương cang

Nguyên nhân: do âm hư, can dương bốc lên gây ra

Triệu chứng: đau nửa đầu, nhức mắt, mắt căng, võng mạc viêm tắc, nhãn áp tăng, thị lực giảm mạnh, miệng họng khô ráo, lưỡi đỏ ít rêu, người gầy, mạch sác

Pháp trị: Tư âm, ích thận, bình can, tiềm dương, phá ứ, hành huyết

Bài thuốc: Dục âm tiềm dương thông mạch thang (Trung Quốc Nhãn Khoa Lâm Sàng Thực Nghiệm):

2.     Can uất

Triệu chứng: Đau nửa đầu, nhức mắt, giảm thị lực, tăng nhãn áp, tinh thần uất ức không vui, mạch huyền, hoặc huyền sác

Pháp trị: Tả can, giải uất, lợi thủy, thông lạc

Bài thuốc: Tiêu dao tán (hoà tễ cục phương) hợp với Tả can giải uất thang (Trung Y Nhãn Khoa Lâm Sàng Thực Nghiệm):

Nguyễn Hữu Toàn – Thaythuoccuaban.com

  Sắc uống cùng với bột tiêu dao tán

3.     Bài thuốc kinh nghiệm trị glocom

Thông lạc thang (Thiên Gia Diệu Phương ):

Sắc uống

Bai 2:

Nguyễn Hữu Toàn – Thaythuoccuaban.com

Sắc uống ngày 1 thang

4. Dùng ngoài

Nguyễn Hữu Toàn – Thaythuoccuaban.com

Sắc 3 lần, mỗi lần 1 bát, trộn lẫn cô lại còn 1 bát cho thêm 150g mật ong, đun sôi trộn thành cao để nguội cho thêm băng phiến 3g, phác tiêu 3g tra vào khoé mắt, không bỏ sâu quá