Đái ra máu

ĐI TIỂU RA MÁU

Đại cương

 Là một chứng do nhiều nguyên nhân bệnh ở đường tiết niệu gây ra,viêm đường tiết niệu, sỏi, lao thận , khối u, … được miêu tả trong chứng Ngũ lâm, Niệu huyết của đông y

Có thể tiểu ra máu đại thể: mắt thường trông thấy được, máu ra đỏ tươi lẫn cục máu đã đông hoặc nước tiểu mầu hồng. Có thể tiểu ra máu nhẹ, mắt thường không phân biệt được với nước tiểu sẫm mầu. Gọi là tiểu ra máu vi thể vì phải soi kính hiển vi cặn nước tiểu mới phân biệt được. Để xác định là tiểu ra máu vi thể thì lượng hồng cầu trong nước tiểu phải trên 4 triệu/24 giờ.

Ở phụ nữ, để chẩn đoán tiểu ra máu phải lấy nước tiểu bằng thông bàng quang để khỏi lẫn với ra máu do rối loạn kinh nguyệt.

Điều trị:

1. Tâm hoả vọng động

Viêm đường tiết niệu cấp

Triệu chứng: Thường do nhiễm trùng đường tiết niệu,đái ra máu, miệng khát, sốt, mặt đỏ, ngủ ít, hay mê, Mạch hồng sác

Pháp trị: Thanh tâm chỉ huyết

Châm cứu: Thần môn, Nội quan, Nhiên cốc, Thái xung, Quan nguyên, Tam âm giao

2. Âm hư hoả vượng

(do viêm nhiễm mãn tính)

Triệu chứng : Viêm đường tiết niệu màu nước tiểu đỏ sẻn, khát nước, họng khô, mạch tế sác

Pháp trị: Tư âm thanh nhiệt chỉ huyết

Châm cứu: Quan nguyên ,Tâm du, Thận du, Tam âm giao, Khúc cốt

Bệnh niệu huyết có chứng này thì tiểu tiện sẻn đỏ lẫn máu, lưng gối ê mỏi, tinh thần yếu ớt, lưỡi đỏ, mạch tế sác… Nguyên nhân do hư hoả hun đốt huyết lạc gây ra.

Phép trị: Tư âm thanh nhiệt chỉ huyết.

Bài thuốc: Đại bổ âm hoàn (Đan khê tâm pháp)  hợp với Tiểu kế ẩm tử

3. huyết ứ.

                  Thường gặp trong trường hợp sỏi tiết niệu

Triệu chứng: Đái ra máu và các triệu chứng đau quặn do sỏi

Pháp trị: Trục ứ chỉ huyết

Châm cứu: Quan nguyên, khí hải, Thận du, Trung cực, Huyết hải, Tam âm giao

4. Tâm tỳ hư

Triệu chứng: Tiểu tiện nhiều lần có lẫn máu, ăn không ngon, mệt mỏi, sắc mặt vàng, lưỡi nhạt, rêu lưỡi bẩn, Mạch hư nhược

Pháp trị: Kiện tỳ chỉ huyết

ĐI NGOÀI RA MÁU

Đại cương:

Đại tiện ra máu là chỉ khi đi đại tiện ra máu, có khi trước ra máu sau ra phân, có khi ra máu và phân lẫn lộn, hoặc đơn thuần chỉ ra máu. Máu đỏ tươi là ra máu ở phần cuối đường tiêu hóa, máu đen là ở phần trên xuất huyết

Chứng trị:

1. Thấp nhiệt:

Triệu chứng: Đại tiện ra máu, sắc đỏ tươi, kiêm chứng miệng đắng và nhớt là thấp nhiệt uất ở tràng vị, khí huyết mất điều hòa

Pháp: thanh nhiệt táo thấp lương huyết chỉ huyết

Ba vị trên sắc lấy nước uống với nha đởm tử bọc trong cơm Long nhãn nhục

Nếu trong phân lẫn máu, sắc máu không tươi, ngực bụng đầy trướng, đại tiện không thoải mái là kèm thêm khí trệ , xuất huyết ở sâu bên trong dùng bài

2. khí hư

Triệu chứng: đại tiện ra máu,  sắc đỏ nhạt, đại tiện nát, đoản khí,  đau bụng,

Pháp; Bổ khí chỉ huyết

Phương:

Sắc nước, hòa với 3g Bạch cập phấn uống 3 lần trước bữa cơm 1h

3. Khí hư uất nhiệt

Triệu chứng: Triệu chứng: đại tiện ra máu,  lúc đỏ tươi, lúc đỏ nhạt, đại tiện nát, đoản khí,  đau bụng,  mạch huyền sác vô lực, là khí hư kèm thấp nhiệt uất kết

Pháp: Bổ khí, lương huyết, chỉ huyết

Phương:

Đồng thời mỗi này uống 2 thìa canh mật ong chia làm 2 lần

4. Tỳ dương hư 

Triệu chứng: Đại tiện ra máu lâu ngày, sắc huyết loãng nhạt, lượng nhiều, chân tay không ấm, phân nhão, ăn kém, lưỡi nhạt, mạch nhược

Pháp: ôn dương kiện tỳ nhiếp huyết